Năm ân sủng của cuộc đời bởi Mark Twain

Năm ân sủng cuộc đời hứa hẹn cho ta, đó sẽ là những gì? Năng lực lựa chọn của ta sẽ được thử thách. Và hộp Pandora được mở ra.

Chương I

Trong buổi sáng của cuộc đời một bà tiên đến với chiếc giỏ của mình, và nói:

“Đây là những món quà. Hãy nhận lấy một, bỏ lại những thứ khác. Và hãy thận trọng, chọn lựa sáng suốt; ôi, hãy chọn lựa sáng suốt! vì chỉ có một trong số chúng là có giá trị.”

Năm món qua là: Danh tiếng, Tình yêu, Giàu sang, Lạc thú, Cái chết. Người trẻ nói, một cách háo hức:

“Không cần phải cân nhắc”; và chọn Lạc thú.

Anh ta đi khắp nẻo đường thế gian và kiếm tìm Lạc thú mà tuổi trẻ mê đắm. Nhưng mỗi Lạc thú hóa ra lại tồn tại ngắn ngủi và tràn trề thất vọng, trống rỗng và nhạt nhẽo; và mỗi Lạc thú, rời bỏ, chế giễu anh ta. Cuối cùng anh ta nói: “Tôi đã phí hoài năm tháng đó. Nếu tôi có thể chọn lựa lại, Tôi sẽ lựa chọn một cách sáng suốt.”

Chương II

Bà tiên xuất hiện, và nói:

“Bốn món quà còn lại. Hãy chọn một lần nữa; và hãy, nhớ rằng–thời gian đang bay đi, và chỉ có một trong số chúng là quý giá.”

Người đàn ông suy nghĩ hồi lâu, sau đó chọn Tình yêu; và không để ý những giọt nước mắt đang rưng rưng trong mắt bà tiên.

“Sau nhiều, nhiều năm người đàn ông ngồi bên một chiếc quan tài, trong một căn nhà trống vắng. Và ông ta tự nói với mình:”Từng người một đã bỏ ta mà đi; và giờ bà ấy nằm kia, người ta thương yêu nhất và là người cuối cùng. Nỗi u sầu nối tiếp nỗi u sầu đã cuốn ta đi; vì mỗi giờ hạnh phúc tên thương lái xảo trá, Tình yêu, đã bán đứng ta Ta đã phải trả hàng ngàn giờ đau khổ. Từ tận trong tâm ta Ta nguyền rủa hắn.”

Tranh phồn thực Nhật Bản — *tranh phồn thực Nhật Bản*

Chương III

“Chọn lại lần nữa.” Bà tiên nói.

“Những năm tháng đã dạy cho ngươi sự thông thái — chắc chắn nó phải vậy. Còn ba món quà nữa. Chỉ một trong số chúng là có bất kỳ giá trị nào — hãy nhớ điều này, hãy chọn lựa cẩn trọng.”

Người đàn ông suy nghĩ hồi lâu, rồi chọn Danh tiếng; và bà tiên, thở dài, bỏ đi.

Nhiều năm trôi qua và bà lại đến, rồi đứng đằng sau người đàn ông nơi ông ta ngồi lẻ loi một mình trong ngày dần tàn, suy tư. Và bà biết được ý nghĩ của ông ta:

“Tên tuổi tôi có mặt khắp mọi nơi, và mọi lời ca ngợi tôi đều đã nghe, và dường như nó làm tôi vui chỉ trong chốc lát. Niềm vui đó thật ngắn ngủi làm sao! Sau đó là ghanh tỵ; rồi gièm pha; rồi vu khống; rồi căm ghét; rồi ngược đãi. Rồi nhạo báng, đó là khởi đầu của kết thúc. Và cuối cùng là sự thương hại, đó là đám tang của Danh tiếng. Ôi chao, nỗi cay đắng và khổ đau của Danh tiếng! mục tiêu của bùn nhơ lúc ở đỉnh cao, của khinh bỉ và thương hại lúc suy tàn.”

Chương IV

“Hãy chọn lần nữa.” Bà tiên nói.

“Còn hai món quà nữa. Và đừng tuyệt vọng. Từ đầu chỉ có một món quà có giá trị, và nó vẫn còn ở đây.”

“Tiền bạc–đó là sức mạnh! Ta đã ngu ngốc làm sao!” người đàn ông nói.”Giờ thì, cuối cùng, đời cũng đáng sống. Ta sẽ tiêu xài, phung phí, làm lóa mắt. Những kẻ đã chế nhạo và khinh thường ta sẽ lăn lộn trong đất trước mặt ta, và Ta sẽ thỏa thê chất đầy trái tim mình bằng nỗi ghen tỵ của chúng. Ta sẽ có mọi thứ xa xỉ, mọi lạc thú, mọi trò tiêu khiển, mọi chiều chuộng mà thể xác người thèm khát. Ta sẽ mua, mua, mua! kính phục, tư trọng, yêu mến, tôn sùng–mọi trang sức cho đặc ân trên đời này có bán. Ta đã mất quá nhiều thời giờ, và chọn lựa sai lầm trước đây, nhưng hãy gác nó lại; lúc đó Ta còn ngu si, và chọn lựa những gì tưởng như tốt nhất.”

Ba năm ngắn ngủi trôi qua, và một ngày khi người đàn ông ngồi run rẩy trong một gác xép tối tăm; với đôi mắt hốc hác, mệt mỏi, buồn thảm, quần áo tả tơi; ông ta vừa day một miếng bánh mì khô vừa lầu bầu:

“Nguyền rủa tất cả mọi món quà trên đời này, vì những lời nói dối mạ vàng! Và tất cả được đặt nhầm tên. Chúng không phải là những món quà, mà chỉ là những món nợ. Lạc thú, Tình yêu, Danh vọng, Của cải: chúng chỉ là những ngụy trang tạm thời cho những thực tế tồn tại dai dẳng — Đau đớn, Khổ đau, Tủi nhục, Đói nghèo. Bà tiên nói đúng; trong tất cả món quà của bà chỉ có một là quí giá, chỉ có một là vô giá. Giờ thì ta đã hiểu những thứ kia rẻ rúng, hời hợt, tầm thường thế nào, so với thứ không thể đánh giá được đó, thứ ngọt ngào, chân tình, tử tế đó, ngấm ngầm trong những giấc ngủ không mộng mị và giấc ngủ trằn trọc là những nỗi đau hành hạ thân thể, và những nỗi hổ thẹn cùng những bất hạnh đã ăn mòn đầu óc và trái tim. Hãy mang nó lại đây! Ta mệt mỏi lắm rồi, Ta sẽ nằm nghỉ.”

Chương V

Bà tiên đến, mang theo bốn món quà, nhưng Cái chết mới được mong muốn. Bà nói:

“Ta đã trao nó cho một đứa con cưng của một bà mẹ, một đứa trẻ bé bỏng. Vì đã không biết, mà tin tưởng ta, yêu cầu ta lựa chọn nó. Ngươi đã không bảo ta chọn nó.”

“Ôi chao, thật là khổ cái thân ta! Còn món quà nào cho ta không?”

“Còn lại là những gì mà ngay cả ngươi cũng không xứng đáng: sự xỉ nhục vô cớ của Tuổi già.”